►

Operaties en interventies van Para-Commando’s tussen

1953 en 2009

                                           Tekst : Ere Luitenant-Kolonel Emile Genot

 

Het Regiment Para-Commando en de Afrikaanse Periode

Van 1953 tot 1962 verblijven 24 detachementen op de Basis van Kamina, op de Basis van Kitona (1959-1960), op de Stanleybasis te Leopoldstad in 1960 en in Rwanda-Urundi van 1960 tot 1962.

Januari 1959: Operaties “Quick Reaction”

Tijdens het oproer wordt 3 Para overgevlogen van Kamina naar Leopoldstad.

Het 2 Commando vertrekt vanuit België naar de Congolese hoofdstad.

Het 11de detachement Kamina vaart met de TNA Kamina ter hoogte van Lissabon maar doet rechtsomkeer richting Kamina onder de naam 5 Para-Commando - Een ontradingsoperatie maar geen rechtstreekse interventie.

November 1959, ongeregeldheden in Rwanda-Urundi nopen 3 Para tot een eerste interventie. Vanaf april 1960 vestigt 3 Para zich in Rwanda-Urundi en voert er opdrachten van ordehandhaving uit.

 

Juli 1960: 3.000 Para-Commando’s van 1 Para, 3 Para, 4 Commando, 6 Commando, 5 Para-Commando (reserve-eenheid) en vijf onafhankelijke compagnies (reserve-eenheden) worden ingezet in talrijke steden om Europeanen te evacueren en muiters te ontwapenen : Albertstad, Ankoro, Bakwanga, Banana, Banningstad Boende, Boma, Bunia, Coquilhatstad, Elisabethstad, Gemena, Goma, Jadotstad, Kabalo, Kaniama, Kasongo, Kibanguala, Kikwit, Kindu, Kongolo, Leopolddstad, Libenge, Lokandu, Luluabourg, Lusangi, Manono, Nyunzu, Piana, Thikapa…

De Para-Commando’s worden geparachuteerd (825 sprongen op zes DZ) of doen een stormlanding. Eens de vliegvelden veroverd zijn en de evacuatie op gang is gekomen worden ze afgelost door onafhankelijke compagnies van de Landmacht en de Luchtmacht.

10.000 Europeanen kunnen hierdoor geëvacueerd worden.

 

Van 1960 tot 1962: 3 Para (vooral in Urundi), 4 Commando (vooral in Rwanda) en 6 Para-Commando (van augustus tot oktober 1960). In beide gebieden een opdracht van ordehandhaving, bescherming van de twee staatshoofden (Mwami’s), toezicht op de verkiezing, verdediging van het grondgebied, begeleiding van konvooien, grensbewaking, verdeling van het nieuwe geld, eetwaren en medicamenten aan de bevolking…

1 Para komt in 1961 en 1962 ter versterking.

Zes marscompagnies –niet-Para-Commando’s- versterken het dispositief.

Deze periode vergt vier Para-Commandolevens (drie in Bunia in 1960 en een in Kisenyi in 1961).

Het Regiment…Eenheid van snelle interventie

In 1964, voeren het Tac HK Regiment, 1 Para, 12de Compagnie 2 Commando, een detachement van het TrgCPara en een Medisch detachement, twee geparachuteerde operaties uit, “Rode Draak” in Stanleystad en “Zwarte Draak” in Paulis, bevrijden en evacueren 2.375 landgenoten die door rebellen gegijzeld worden. In Stanleystad voeren de Para-Commando’s een junctie uit met de colonne “Ommegang” (Congolese militairen, Belgische raadgevers en huurlingen) die vertrok vanuit Kamina.

Twee Para-Commando’s laten hierbij het leven.

Vanaf 1973 voert het Regiment een humanitaire opdracht uit in Niger. 520 ton levensmiddelen worden geparachuteerd door de Luchtmacht en het Peloton Rav Air van het TrgCPara.

In 1974 vertrekken voertuigen vanuit België met personeel van 1 Para, 2 Commando en 3 Para om de getroffen bevolking te bevoorraden. Van april tot augustus vervoeren zij vanuit Tahoua naar het noorden 3.805 ton voedsel en leggen hierbij ongeveer 230.000 km af.

In mei 1978: Operatie “Red Bean” . Ongeveer 1.000 man afkomstig, uit alle eenheden van het Regiment, doen een stormlanding op het vliegveld van Kolwezi in Shaba en bezetten de stad. Zij voeren patrouilles uit buiten de stad om landgenoten, die bedreigd worden door een invasie van rebellen vanuit Angola, te ontzetten.

Na de evacuatie van ongeveer 2.300 personen blijft een bataljon ter plaatse tot juli en beveiligt meerdere belangrijke mijnencentra.

Het Regiment verliest hierbij een soldaat.

 

In 1979: Operatie “Green Apple”. Een versterkt 2 Commando verblijft in Neder-Zaïre gedurende zes weken om de Europeanen in Kinshasa en Neder-Zaïre gerust te stellen.

Zij voeren een ontradingsoperatie uit en leiden Congolese militairen op.

In 1985-1986 dropt het Peloton Rav Air samen met de Luchtmacht levensmiddelen in Ethiopië om de bevolking te helpen die getroffen is door de droogte in de Sahel. 2.500 ton voedsel wordt gedropt door een systeem van uitwerping door de zwaartekracht op lage hoogte.

Het Regiment, later Brigade Para-Commando als eenheid met Afrikaanse roeping

In november 1991 wordt het Regiment, dat nu de Brigade Para-Commando is, zeer gesolliciteerd.

Oktober 1990: Operatie “Green Beam”. Het 2 Commando, versterkt met een compagnie 3 Para, een peloton op jeeps van het Eskadron Recce Para-Commando en een detachement van het TrgCPara, wordt ingezet gedurende meer dan een maand om het vliegveld van Kigali, de verbindindsbaan naar de stad en de buitenlanders te beschermen. Ongeveer 300 van hen worden geëvacueerd.

Begin 1991: enkele elementen van de Brigade vertrekken naar Iran voor de Operatie “Brown Shelter” en naar Irak (twee medische ploegen) voor de Operatie “Blue Lodge” (door de Medische Dienst georganiseerd) om twee humanitaire operaties ten gunste van de Koerdenbevolkingen.

 

Oktober 1991: Operatie “Blue Beam”.

De Brigade (HK Bde), 1 Para, 3 Para, Eskadron Recce, Compagnie ATk, detachementen van het TrgCPara en de Medische Dienst is ingezet in Zaïre om landgenoten ter hulp te snellen en hun repatriëring mogelijk te maken.

Door deze omvangrijke operatie worden 4.366 personen geëvacueerd langs de lucht en een duizendtal langs de weg naar Zambia.

3 Para verliest een man in deze operatie.

Door de nieuwe muiterijen in Kinshasa in 1993 en de staatsgreep van Desiré Kabila in 1997, breken nieuwe rellen uit in Zaïre. De Para-Commando’s worden ontplooid in Congo-Brazzaville als ontrading maar zij komen niet tussenbeide.

“Sunny Winter” in 1993. “Green stream” in 1997.

Van einde 1992 tot einde 1993 voeren drie detachementen Para-Commando (ca 800 man) een operatie uit in de streek van Kismayo in Somalië om er de vrede te herstellen.

“Restore Hope” onder Amerikaanse bevel, nadien “Unosom II” onder UNO-vlag. De eenheden van de Brigade worden versterkt met eenheden van de Landmacht en de “Zinia” van de Zeemacht.

De Brigade betreurt hierbij het verlies van vijf man en een piloot van het Licht Vliegwezen overlijdt.

De opdracht in Somalië duurt nog voort als 1 Para ingezet wordt om de orde te handhaven in Rwanda : Operatie “Unamir”. Zij worden afgelost door 2 Commando in maart 1994.

President Habyarimana wordt vermoord en bloedige onlusten breken uit. Tien Para-Commando’s van het 2 Commando worden op 7 april, wanneer zij de Eerste Minister moeten beschermen, vermoord.

Tussen 9 en 19 april 1994 worden alle beschikbare eenheden van de Brigade met versterkingen ingezet in een Operatie “Silver Back” om landgenoten op te halen en hun evacuatie te beschermen. Daarna moet de Operatie “Blue Safari” toelaten het 2 Commando van Unamir te ontzetten.

 

Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Brigade Para-Commando en vroeger het Regiment Para-Commando is het bilan negatief, niet alleen door het verlies van tien Para-Commando’s in pijnlijke omstandigheden, maar ook door de politieke beslissing waardoor 2 Commando de Rwandezen, die hadden kunnen gered worden, aan hun lot moest overlaten met een minimum aan politieke wil en een doeltreffende aanpassing van het mandaat had het anders gekund.

In 1997 worden enkele elementen van de Brigade ontplooid in Oost-Salvonië in steun van “Untaes” als bescherming en om inlichtingen te leveren.

Van september 1998 tot april 1999 wordt het Peloton Rav Air samen met de Luchtmacht ingezet voor de humanitaire operatie in Soedan. 2.500 ton levensmiddelen worden gedropt in het zuiden van het land.

Van april tot augustus 1999: Opdracht “Peace support Operation”. Twee detachementen opereren in Albanië en Kosovo in het kader van AMF. Eerst 2 Commando dan 3 LPara om vluchtelingen te evacueren.

Het eerste detachement vervoert 7.000 vluchtelingen en verzekert hun veiligheid, het tweede detachement 1.000 ton levensmiddelen en 481 vluchtelingen.

Van 28 oktober 1999 tot 4 januari 2000: Operatie “Belugs”. De 21e Compagnie en het peloton Mortiers van 1 Para handhaven de orde samen met het Bataljon Bevrijding in Bosnië-Herzegovina.

 

Vanaf 2000 worden vijf opeenvolgende contingenten (drie van een bataljon, twee van een compagnie) ingezet in het Noorden van Kosovo:

“Belukos V”: 16 december 2000 tot einde maart (3 Para, een Eskadron van 3L Para, twee eenheden in versterking).

“Belurokos IX” : 31 maart tot 31 juli 2002 (hoofdzakelijk 1 Para, versterkt met Roemenen en Luxemburgers).

“Belukrokos XI” :1 december 2002 tot 31 maart 2003 (vooral 2 Commando versterkt met een Oekrainse Compagnie, een compagnie Genie en een compagnie Logistiek).

“Belukos XIV” december 2003 tot eind april 2004. Een compagnie 3 Para (17e Cie en een Peloton van de 22 Cie, een detachement Luxemburgers).

“Belkos XXVI” 20 november 2007 tot 27 maart 2008. 1 Para (13Cie en Pl Mor).

Immediate Reaction Capability

In 2002 worden aan de Brigade alle steuneenheden ontnomen en aangehecht bij andere eenheden. De twee Training Centra staan nu onder het bevel van de Landcomponent.

 

Operatie “Avenir”: december 2003 tot juni 2004. 2 Commando leidt in drie detachementen de 1ste geïntegreerde Brigade op in Kisangani.

 

Operatie “ISAF VI” van juli 2004 tot februari 2005 in Kaboel (Afghanistan). 1 Para levert achtereenvolgens twee detachementen van ongeveer 220 man aan ISAF voor steun en veiligheid en maakt deel uit van een Noorse gevechtsgroep.

 

Operatie in Libanon

Eenheden van het Regiment leveren het beveiligingsdetachement ten voordele van een veldhospitaal en een geniedetachement.

 

“Belufil II” van februari tot juni 2007 geleverd door 3 Para.

Drie Para-Commando’s verliezen het leven in die periode.

 

“Belufil IV”: eind 2007 en begin 2008 door 1 Para.

 

Opdracht van beveiliging van het vliegveld van Kaboel van februari tot juni 2008: “Beluisaf XVI”, uitgevoerd door een detachement van 2 Commando(-).

Deze opdracht is de 29ste operatie uitgevoerd door het Regiment sedert 1959.

 

Oktober 2008: Immediate Reaction Capability wordt opnieuw Regiment Para-Commando en de twee Training Centra komen terug onder haat bevel.

 

2008-2009:

Elementen van 1 Para gaan een Congolese eenheid in Kananga opleiden

Elementen van 3 Para gaan de opleiding verzekeren in Afghanistan.

Opdracht in Libanon 3 Para.